Peredelkino, het echte Rusland

Tijd voor avontuur! Na bijna twee weken in Moskou rond te lopen, was het hoog tijd om ook eens andere horizonten te verkennen. Niet dat ik Moskou beu ben, maar Rusland is veel meer dan alleen Moskou. Moskou is een vrij ontwikkelde stad die zelfs bijna Europees zou aandoen moesten al die orthodoxe Kerken er niet staan. Daarmee wil ik niet gezegd hebben dat er geen sloppenwijken en bouwvallige appartementsblokken zijn, maar voor Rusland van het hier nog relatief mee!

Lukraak koos ik voor het dorpje ‘Pereldelkino’, ten zuidoosten van Moskou. De enige vereiste was dat het buiten Moskou zou zijn. Dat de дача (datsja) van Boris Pasternak, schrijver van het boek ‘Dokter Zjivago’ en winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur, er ook stond maakte mijn uitje des te interessanter. Blijkbaar werd er tijdens de Sovjetperiode een Datsjawijk opgericht voor Sovjetschrijvers. Hoewel Pasternak niet in de verplichte stijl van het sociaal-realisme schreef, kreeg hij toch een Datsja in Peredelkino.

Om er te geraken moest ik eerste de metro nemen en daar overstappen op de электри́чка (spreek uit als ‘eelektrietsjka’). Bij het station was er politiecontrole op paspoorten. Er werden willekeurig mensen tegengehouden voor controle. Als toerist is de kans groot dat je – ook al ben je in orde- toch nog één of andere boete aangesmeerd krijgt, dus liep ik met een pokerface richting de agent. Gelukkig werden de mensen naast mij tegengehouden en ontsnapte ik de dans. Het is vast door m’n Russische sjaal en mijn Russische haarspeld ;-) In elk geval zat de schrik er goed in en vroeg ik me af of het wel zo’n goed idee was om de Elektritsjka te nemen en buiten Moskou te gaan.

Aan de ticketbalie snapte ik er geen snars van omdat er zoveel stationsgebouwen waren. Toen ik eindelijk aan de juiste ticketbalie belandde, was ik nog zo onder de indruk van de politiecontroles dat ik totaal vergat naar welk dorpje ik eigenlijk wilde te gaan. ‘pjerkeldino’ brabbelde ik dan maar en keek hoopvol naar de stationsbediende. Gelukkige schoot ze me te hulp en vroeg ze: ‘pjeredjeelkine’?. Daaaaa zei ik overenthousiast en probeerde vervolgens duidelijk te maken dat in een retourticket wilde... 56 roebels, zei ze. Lap, dat is nog 1,2 euro... spotgoedkoop en vast geen retourticket... en ik had nog zo mijn best gedaan.

Ik had totaal geen idee waar ik heen moest en heb het aan 5 mensen inclusief één politie-agent moeten vragen. Die laatste toonde zich van z’n beste kant en wees me de winnende Elektrietsjka aan. Meer dan eens heb ik me in al die miserie van treinen en polities afgevraagd waarom ik nu weeral per se op avontuur wou... Het antwoord lag ergens in Peredelkino verscholen... zo zou ik ontdekken.

De stokoude niet-al-te-stabiele Sovjetelektrietsjka zette me een half uur later met een vierdubbele hersenschudding af in het dorpje waar de tijd bleef stilstaan. Ik snoof met volle tuigen de boslucht in die ik 2 weken heb moeten ontberen. Mijn smoglongen vulden zich met de heerlijke frisse geur en in plaats van meteen de stad in te duiken, koos ik voor de modderige bospaadjes. Avontuur is avontuur en daar horen vuile voeten bij! Ik kwam uit bij een meertje waar mannen zaten te vissen en liep door langs de oude, houten, vervallen huisjes. Wat een cultuurverschil met Moskou! Het leven is hier erg eenvoudig, maar het heeft zo ook wel z’n charme. Toen zag ik plots felgekleurde torentjes door het bos. Ze leken wel van speelgoed en staken fel af bij de grijze, oude huisjes die ik achter me liet. Ondertussen ben ik al een pro in stiekem foto’s trekken op plaatsen waar dat beslist niet mag, dus kan ik jullie met trots ook de binnenkant van de kerk laten zien.

In de felle wind hoorde ik de lokroep van Pasternak’s Datsja, dus was het tijd om verder te gaan. Helaas is de kwaliteit van mijn reisgids nog slechter dan de kwaliteit van een gemiddeld Trabantje (Sovjetauto) en had ik geen flauw idee welke kant ik op moest. “In de schaduw van het kerkhof vindt u de Datsja” moest ik blijkbaar verstaan als “wandel 3 km langs een autobaan tot in het volgend dorpje en ga daar een landweggetje in”. Nou ja, gelukkig waren er een boel behulpzame inwoners die me een aardig eind op weg hielpen. De datsja was heel mooi, maar eenvoudig ingericht. Ik stop er ook wat foto’s bij zodat jullie je er een idee van kunnen vormen. Op de terugweg naar Peredelkino heb ik maar liefst dri maal de weg naar de Datsja moeten uitleggen, nota bene aan Russen. Ik was erg in mijn nopjes met deze verwezenlijking ;-)

In het dorpje bekeek in nog wat woningen en sommigen zijn wel erg sjofel. Ook zag ik kleine houten barakjes waarvan ik dacht dat het tuinhuisjes of iets dergelijks waren. Tot er eentje met de deur open stond en ik een schamel keukentje en een klein zetelbed zag met daarboven wat kleren hangen. Mensen leven dus effectief in die dingen! De levenswijze van deze mensen verschilt erg met die van de inwoners van Moskou en leunt veel dichter aan bij de levensstandaard van de meeste Russen... helaas. Daarom ben ik heel blij dat ik buiten Moskou gegaan ben om ook dit eens te kunnen meemaken. Vaak is het bittere armoede en dan mag je niet vergeten dat de temperaturen in de winter tot -25° oplopen. Voor velen is dit de bittere realiteit.’

Vervolgens werd mijn aandacht getrokken door een bord met daarop ‘Санато́рий’ , één van de Russische sanatoriums. Een typisch kuuroord voor Sovjetarbeiders die met zware metalen of chemische stoffen moesten werken en dan –als ze geluk hadden- éénmaal per jaar een weekje verlof kregen om naar zo’n sanatorium om te revitaliseren. Dat was natuurlijk een doekje voor het bloeden, maar toch waren ze immens populair en bestaan ze ook nu nog. Ik moest er een half uur voor wandelen en uiteindelijk zag het er gewoon als een ouderwets rusthuis uit. Als kleine beloning voor mijn moed en enthousiasme hoorde ik een aantal Sovjetbomma’s liederen zingen op een bankje. Dat was nu niet per se een halfuur heen en een halfuur terug wandelen waard, maar ach...

Toen werd het tijd om de Elektrietsja terug te nemen. Ik vermoedde dat mijn ticketje van 56 roebel niet geldig zou zijn op de terugweg. Maar mijn pingierige zelf vond dat ik toch moest proberen door de scanners te raken, zelfs al was dat voor de ogen van een politieagent. Zo gezegd zo gedaan en wonder boven wonder gingen de deurtjes toch open. Kan je dat geloven?! 56 roebel voor een retourticket?! Het is een echte Sovjettrein, in alle betekenissen van het woord! Ik huppelde nog net niet door de scanner en was klaar voor een halfuurtje terughobbelen op de elektrietsja.

Wat een dag, wat een avontuur! Ik ben zo blij dat ik dit deel van Rusland ook heb kunnen zien, want door enkel in Moskou te blijven wordt je beeld van Rusland wel erg eenzijdig. Ik heb er erg veel zin in om nog zo’n uitje te maken... naar het échte Rusland!

Paka,
Marijke